Als hoogsensitief persoon heb je veel te brengen op je werk. Je barst van de mooie talenten. Verantwoordelijkheidsgevoel, verbanden kunnen leggen, het geheel overzien, loyaliteit, nauwkeurigheid, empathie, details opmerken, oog hebben voor het belang voor de groep, creativiteit, oplossend denkvermogen, fantasie en een diepgaande manier van verwerken zijn daar een aantal voorbeelden van. Je valkuilen zijn daar aan gerelateerd. Afgeleid worden door prikkels, emoties van collega’s oppikken, over je grenzen gaan, te veel hooi op je vork nemen, de lat te hoog leggen, onzeker zijn, moeite met verdelen van werkdruk en prioriteiten leggen, komen jou misschien herkenbaar voor.
Hoe beter jij zicht krijgt op je sensitieve kwaliteiten en valkuilen, hoe meer je de balans kunt vinden in je werk. Je zult merken dat je energie kunt overhouden aan het eind van de dag!
Ga je vaak over je grenzen heen om teleurstelling bij de ander te voorkomen? Welke boodschap geef je de ander door niet duidelijk te zijn over je eigen behoefte?
Door je grenzen aan te geven, geef je ruimte voor je zelf én voor de ander. Door inzicht te hebben in je eigen behoeften, voel je op natuurlijke, authentieke wijze aan waar je grenzen liggen.
Wat een mooie ochtend op de Pabo in Breda waar ik een gastcollege mocht geven over hoogsensitiviteit. Er komt een betrokken lichting nieuwe leerkrachten aan die op de hoogte is van de talenten en valkuilen van hoogsensitieve kinderen en hun onderwijsbehoeften
“Voorkom overprikkeling zodat het hoogsensitieve kind zijn talenten kan laten zien..”
De coachingsruimte is vernoemd naar de oude werkplaats die vroeger in het bijgebouw zat. Er zijn nog wat karakteristieke elementen bewaard gebleven. Ik vind het belangrijk dat er een fijne, gezellige sfeer hangt en de ruimte rust en warmte uitstraalt. Dat er verschillende plekken zijn: ruimte om te praten, een plaats om te werken, een plekje voor mijn quotes-verzameling en ramen om door naar buiten te staren tijdens het reflecteren.
Je hebt niet voor niets het onderwijs gekozen. Het trok jou, het riep jou. Je liefde voor kinderen, het overbrengen van kennis, de ruimte voor jouw creativiteit Ik weet het.
Jouw gave emoties aan te voelen en te weten wanneer een leerling een knipoog nodig heeft, of een grapje, of allebei Jouw behoefte een steentje bij te dragen aan een betere wereld, Mee te gaan in de fantasie van de kinderen, de kinderen uitnodigen in die van jou Je geniet intens met volle teugen Ik zie het.
Ook kan het overweldigend zijn, Als je van elk snoetje de verborgen boodschap kan lezen Je het voor iedereen precies goed wilt doen Het papierwerk voelt alsof je eronder bedolven wordt, maar je geen genoegen neemt met half werk Alle geluiden, geurtjes en drukte soms lijken aan te zwellen tot ongekende hoogten En dat je op die momenten jezelf niet meer herkent Jouw open blik even verdwijnt achter een donkere wolk Jouw lieve glimlach je dan moeite kost Ik voel het.
Dat het dan fijn is om op te kunnen laden, genieten van de kinderen die lekker spelen, kopje koffie in het zonnetje.. even stil in jezelf.. neem je tijd en daar ben je weer.
Ik weet het. Ik zie het. Ik voel het
Ik ben jouw hoogsensitieve collega
Jouw sensitiviteit is jouw kracht.
Door mijn ervaring in het onderwijs weet ik als geen ander hoe overweldigend het soms kan zijn voor hoogsensitieve professionals op school. Ik help je graag jouw kracht weer terug te vinden als het een periode moeilijker gaat.
Kwetsbaar en krachtig. De orchidee als metafoor voor de hoogsensitieve persoon. In de juiste omgeving onder de juiste omstandigheden komt ze prachtig tot bloei.
Soms kunnen de emotionele prikkels van anderen een aanslag plegen op je energieverdeling. Halverwege de dag al de noodaccu moeten aansluiten en dan ’s avonds moe op de bank ploffen. De prikkels die je als hoogsensitief persoon op een dag te verwerken krijgt, kunnen heel overweldigend zijn. Wat zou het fijn zijn om een soort aan-uitknop te hebben, zodat je jouw energie over de dag kan verdelen en er thuis nog wat van over hebt. Aan de andere kant is het hebben van een sterk empathisch vermogen een waardevolle kwaliteit, die enorme betekenis kan hebben in je (professionele) omgang met anderen. Daarnaast zorgt ze voor een stuk zingeving. Zingeving voor een HSP is als benzine voor een motor. Het inzetten van je intuïtie blijkt hierin essentieel.
Van interoceptie naar intuïtie
Je ontvangt als mens de hele dag prikkels vanuit je zintuigen en emoties. Zowel van binnenin als van buitenaf. In combinatie met de ervaringen en kennis die je hebt opgedaan in je leven, is dat een mooie basis voor je intuïtie. De onbewuste mentale processen die aan de gang gaan na verwerking van sensorische input. “Het innerlijk weten”
De voorwaarde om er op te kunnen gaan vertrouwen is interoceptie. Het zintuig dat de prikkels en signalen in je lichaam waarneemt. Elke sensatie, een kriebel, kippenvel, vlindertje, borreltje, plopje, vleugje, warmte, energie, alles wat je voelt vanuit je binnenste. Door mindfulness, meditatie, stil staan bij wat je voelt in je lichaam en op welk moment, kun je steeds meer gaan luisteren naar je intuïtie. De volgende stap is zelfvertrouwen, durf te vertrouwen op wat je voelt.
“-Trust your gut-”
De schakel; van empathie naar compassie
Empathische personen krijgen allerlei signalen van de andere persoon binnen. Dit kost veel energie. Soms komen de verbale en non-verbale signalen van de ander niet overeen. Ook deze subtiele verschillen pak je als HSP op en kan voor verwarring zorgen. Daarnaast is het moeilijk om te filteren wat van jou is en wat van de ander. Als het je lukt deze signalen vanaf een afstand te observeren, krijg je ruimte. Ruimte voor jezelf en daardoor ruimte voor de ander.
Veel hoogsensitieve mensen hebben zichzelf geleerd om zich af te sluiten voor prikkels, omdat ze te overweldigend zijn. Eigenlijk sta je dan in een soort overlevingsstand, zonder waarachtig contact te maken uit zelfbescherming. Als je de schakel kunt vinden tussen deze overweldigende empathie en de ruimtegevende compassie, is afsluiten niet meer nodig. Dan kun je in een consult met een patiënt, een oudergesprek of een emotioneel verhaal van een collega reageren met compassie. Compassie kun je zien als empathie met bescherming van jezelf. Je gebruikt de signalen die je binnenkrijgt om met aandacht te luisteren naar de ander zonder dat het je overweldigt. Je doet als het ware een stap achteruit. Je bent dan van betekenis voor die persoon, omdat je je kan inleven, maar ook de afstand kan bewaren om advies te kunnen geven als dat gewenst is. Dit is uiterst waardevol, zowel in je persoonlijke als professionele omgang met je medemens.
Wat waardevol was het om op de Pabo in Breda te vertellen over hooggevoeligheid. Ik heb genoten van de leergierige en open houding van deze studenten. Twee groepen toekomstige leerkrachten die nu op de hoogte zijn van de onderwijsbehoeften van hoogsensitieve kinderen. Daarnaast geïnspireerd zijn hun leerkrachtgedrag in te zetten om deze kinderen een omgeving te bieden waar hun talenten tot uiting kunnen komen.
Als je hooggevoelig bent, neem je meer signalen uit je omgeving waar dan een ander. Doordat je intensiever waarneemt en daarnaast op een dieper niveau die waarnemingen verwerkt, is het extra belangrijk om in contact te staan met jezelf. Er ligt namelijk een gevaar op de loer. Het “ aanpassen -totdat -je -jezelf -kwijtraakt” gevaar.
Je zal in elke situatie waar andere mensen in zijn betrokken, waarnemen wat de ander verbaal en non-verbaal zendt, voelt en vindt door de signalen die binnen komen via al je zintuigen. Dit is een kwaliteit als je het op de juiste manier kan inzetten. Aan de andere kant kan het jouw zelf kosten. Je authentieke zelf. Waar geloof jij in, wat zijn jouw waarden en normen? Wat is voor jou rechtvaardig? Wanneer ben je eerlijk jezelf vanuit je kern? Blijf je bij jezelf?
Hooggevoelige mensen hechten veel waarde aan harmonie. De fijnste situatie is een situatie waarin alle personen op een harmonieuze manier met elkaar omgaan. Pais en vree zogezegd. Hooggevoelige mensen hebben heel sterk de neiging om het voor iedereen zo fijn mogelijk te maken en ongemakkelijkheden weg te poetsen. Doordat ze de kleinste signalen oppikken, weten ze als geen ander hoe ze zich kunnen aanpassen om het de ander naar de zin te maken. Je weet instinctief wat de ander van je wilt horen of zien. Je voelt ver van te voren hoe een situatie gaat lopen en wilt ingrijpen voordat het gaat escaleren.
Raak jezelf hierin niet kwijt.
Rommel niet aan je zelfwaarde, blijf wie je bent. Je authentieke zelf, weet waar je voor staat en vertrouw daar op. En juist daar vind jij je kracht en zal je van waarde zijn voor de ander. Door authentiek te zijn en daarnaar te handelen, kun je je hooggevoeligheid als kwaliteit inzetten.
